In onze nieuwsbrief van mei 2024 informeerden wij reeds over de “doorwerking” van de figuur van het kennelijk onredelijk ontslag in de publieke sector. Met dit bericht willen wij de publieke werkgever extra wapenen door twee aspecten toe te lichten die significant afwijken van de principes in de private sector (cao nr. 109).

1. De hoorplicht voorafgaand aan een ontslaghandeling

De publieke werkgever is verplicht een contractueel personeelslid te horen vooraleer een ontslagbeslissing wordt genomen. Deze hoorplicht geldt enkel wanneer de ontslagbeslissing verband houdt met het gedrag en/of de geschiktheid van het personeelslid. Bij ontslag om dringende reden voorziet de wet niet in een hoorplicht, wat niet in overeenstemming lijkt te zijn met de rechtspraak van het Grondwettelijk Hof. Voorafgaand aan de hoorzitting moet het personeelslid geïnformeerd worden over de feiten of redenen van het gesprek, en dient er voldoende tijd te worden gegeven om zich op het gesprek voor te bereiden. Wij achten het nuttig om de modaliteiten van deze hoorplicht nader te specificeren in de rechtspositieregeling.

Indien de hoorplicht niet wordt nageleefd, is de werkgever een vergoeding van twee weken loon verschuldigd.

2. Motiveringsplicht in de publieke sector

In de private sector geldt geen spontane motiveringsplicht voor de werkgever bij een reguliere beëindiging. Met andere woorden, als een werknemer niet actief om uitleg vraagt, hoeft de werkgever in eerste instantie geen verantwoording af te leggen over de ontslagbeslissing. In de publieke sector ligt dit anders: de werkgever is verplicht de reden voor het ontslag mee te delen na de hoorzitting. Belangrijk hierbij is dat de hoorplicht enkel van toepassing is bij ontslagbeslissingen die verband houden met het gedrag en/of de geschiktheid van het personeelslid. Er lijkt dus geen spontane motiveringsplicht te bestaan bij een ontslag omwille van organisatorische noodwendigheden.

Indien de werkgever nalaat het ontslag te motiveren, is een vergoeding van twee weken loon verschuldigd. Voorlopig blijft onduidelijk of deze vergoeding cumuleerbaar is met de vergoeding van twee weken loon wanneer de hoorplicht niet wordt nageleefd.