Europa heeft de nieuwe Richtlijn Productaansprakelijkheid 2024/2853 ingevoerd, die de bijna 40 jaar oude richtlijn vervangt. Productaansprakelijkheid houdt in dat producenten aansprakelijk zijn voor schade veroorzaakt door gebrekkige producten, ongeacht of zij daaraan ook zelf schuld hebben. Het bestaande kader was verouderd en niet afgestemd op de digitale economie, circulaire productieprocessen en wereldwijde handel in vernieuwde producten. De nieuwe richtlijn trad in werking op 8 december 2024 en biedt een modern en uitgebreid systeem voor consumentenbescherming.

De richtlijn breidt de aansprakelijkheid van producenten uit, met strengere regels rond digitale en geïntegreerde producten, zoals software en digitale diensten. Ook het begrip ‘schade’ is verruimd en omvat nu naast lichamelijke schade ook medisch erkende geestelijke schade en vernietiging van digitale gegevens. Productveiligheid, inclusief cyberbeveiliging, krijgt een centrale rol in de beoordeling van gebrekkigheid.

Nieuw is de aansprakelijkheid van marktdeelnemers in de hele productieketen, zoals fabrikanten, importeurs en onlineplatformen, om altijd een aanspreekpunt in de EU te waarborgen. Consumenten krijgen een verlaagde bewijslast dankzij wettelijke vermoedens en producenten moeten cruciaal bewijsmateriaal vrijgeven.

De lidstaten moeten uiterlijk op 9 december 2026 voldoen aan de nieuwe richtlijn, die vanaf dan de oude regels volledig vervangt. Producten die vóór die datum op de markt zijn gebracht, blijven onder het oude kader vallen.