Het coronavirus of het COVID-19 virus verspreidt zich razendsnel en heeft inmiddels ook ons land bereikt. De kans is reëel dat het coronavirus binnenkort ook uw onderneming treft. Het Agentschap Innoveren en Ondernemen heeft een hulplijn (0800 20 555) opengesteld voor ondernemers en bedrijven die vragen hebben omtrent het coronavirus. Op de website van VLAIO vindt u alvast de meest gestelde vragen terug. In deze nieuwsflits gaan wij in op tijdelijke werkloosheid wegens overmacht of werkgebrek wegens economische oorzaken. U kunt als werkgever een dossier indienen bij de lokale RVA met bewijzen van de overmacht of het werkgebrek en de link met het coronavirus waardoor uw werknemers een tijdelijke werkloosheidsuitkering kunnen krijgen.

Wanneer is er sprake van tijdelijke werkloosheid wegens overmacht?

Het coronavirus kan in bepaalde situaties aanleiding geven tot het invoeren van tijdelijke werkloosheid wegens overmacht. In dat geval geniet uw werknemer een tijdelijke werkloosheidsuitkering en is hij / zij vrijgesteld van enige wachttijd.

U kunt tijdelijke werkloosheid wegens overmacht inroepen wanneer een werknemer in het buitenland verblijft en niet naar België kan terugkeren (bijvoorbeeld door een vliegverbod) of wanneer een werknemer eenmaal teruggekeerd in België, in quarantaine wordt geplaatst. Uw werknemer zal het werk immers niet kunnen hervatten op het vooraf overeengekomen tijdstip.

Om een werknemer tijdelijk werkloos te stellen wegens overmacht zullen er wel concrete aanwijzingen op besmettingsgevaar aanwezig moeten zijn. Ook zal het moeten gaan om een van hogerhand opgelegd verbod om te werken of zich te verplaatsen. Dit wordt geval per geval beoordeeld door de bevoegde diensten/overheid, rekening houdend met de ernst van de situatie.

Werknemers die reeds besmet zijn met het coronavirus, zijn arbeidsongeschikt. Zij kunnen geen aanspraak maken op een werkloosheidsuitkering.

Ook wanneer uw onderneming getroffen wordt door de gevolgen van het coronavirus in China of anderen landen - bijvoorbeeld omdat uw onderneming afhankelijk is van leveranciers / bevoorrading uit een getroffen regio en daardoor haar activiteiten moet stilleggen – kan beroep gedaan worden op het stelsel van tijdelijke werkloosheid wegens overmacht.

U doet voor uw werknemers dan best zo snel als mogelijk een elektronische aangifte bij de RVA en vermeldt het coronavirus als reden van overmacht. U zult als werkgever eveneens een schriftelijke gemotiveerde aanvraag tot erkenning van de overmacht moeten indienen waaruit blijkt dat de werkloosheid is veroorzaakt door het coronavirus.De tijdelijke werkloosheid wegens overmacht zal in voorkomend geval aanvaard worden voor de door u opgegeven duur, doch voorlopig uiterlijk tot en met 31 maart 2020.

Wanneer is er sprake van tijdelijke werkloosheid werkgebrek wegens economische oorzaken?

Wat kunt u doen als uw werknemers technisch werkloos worden, er een gebrek aan werk is wegens economische oorzaken? Bijvoorbeeld omdat uw cliënteel omwille van vrees voor besmetting door het coronavirus, fors daalt (denk bijvoorbeeld aan hotels, restaurants, busbedrijven, luchtvaartmaatschappijen,…)? U heeft als werkgever de verplichting om uw werknemers werk te verschaffen en kunt hen ook niet verplichten om vakantie of verlof te nemen. U kunt zich beroepen op het systeem van tijdelijke werkloosheid werkgebrek wegens economische oorzaken.

In geval van tijdelijke werkloosheid werkgebrek wegens economische oorzaken kunt u voor uw arbeiders een beroep doen op tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken. U dient als werkgever een elektronische aangifte in bij de RVA en vermeldt het coronavirus als economische reden.

Voor uw bedienden kan tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken worden ingevoerd indien uw onderneming reeds voldoet aan de preliminaire voorwaarden voor het invoeren van tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken voor bedienden. Ook in dit geval doet u als werkgever een elektronische aangifte bij de RVA. Bij de economische reden vermeldt u ‘schorsing bedienden’, in de rubriek opmerkingen vult u ‘coronavirus’ in.

De preliminaire voorwaarden waaraan uw onderneming moet voldoen zijn: (1) uw onderneming moet onder het toepassingsgebied van de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en paritaire comités vallen, (2) het gebruik van de schorsingsmaatregel moet voorzien zijn in een sectorale cao, een ondernemings-cao of in een goedgekeurd ondernemingsplan, (3) de onderneming is in moeilijkheden ingevolge een daling van minimum 10% van de omzet, de productie of de bestellingen of ingevolge een graad van tijdelijke werkloosheid van minstens 10% of de onderneming is door de minister van Werk erkend als onderneming in moeilijkheden, op basis van onvoorziene omstandigheden die, op korte termijn een substantiële daling van de omzet, de productie of het aantal bestellingen tot gevolg hebben. Indien uw onderneming nog niet aan de preliminaire voorwaarden voldoet, doet u eerst een aanvraag bij de minister van Werk.

Auteur: Julie Hoflack