31 mai 2016
Software as a Service, juridisch verpakt
Algemene en bijzondere voorwaarden
De algemene voorwaarden van de onlinedienstverlener kunnen voor een groot deel dezelfde blijven als bij fysieke dienstverlening. Basisbepalingen regelen onder meer levering, protest, betaling, toepasselijk recht en bevoegde rechtbank in geval van geschil. Daarnaast zijn er een aantal bijzonderheden, eigen aan het aanbieden van software, die het best ook in de contractvoorwaarden geregeld worden. Aangezien software (en het voorbereidende materiaal daarvoor) – mits voldoende origineel – auteursrechtelijk beschermd wordt, zijn in eerste instantie de bepalingen die de intellectuele rechten regelen van aanzienlijk belang. Dit gebeurt vrijwel altijd onder de vorm van een of andere licentieregeling, die een beperkt gebruiksrecht op de software toestaat.
In het verleden werden eerder eeuwigdurende licenties verleend bij het aanschaffen van software op materiële dragers. Vandaag is dat minder het geval. Nu wordt software meestal aangeboden onder (aflopende) abonnementsformules. Los van de intellectuele rechten besteedt u als aanbieder het best ook gepaste aandacht aan het beperken van de aansprakelijkheid, bijvoorbeeld voor het geval er zich bugs voordoen of er data verloren dreigen te gaan.
De contractvoorwaarden zullen echter pas zin hebben als ze ook daadwerkelijk afdwingbaar zijn. Daartoe is vereist dat de afnemer er vóór zijn bestelling kennis van heeft genomen en ze heeft aanvaard, bijvoorbeeld door een hokje aan te vinken (de zogenaamde clickwrap). De wet schrijft ook voor dat de afnemer de voorwaarden moet kunnen opslaan en weergeven. Daarnaast doet u er als dienstverlener goed aan de voorwaarden te publiceren in een taal die de afnemer begrijpt. Wordt de website in verschillende talen aangeboden, dan is het belangrijk erop toe te zien dat de voorwaarden in alle talen corresponderen.
Verplichtingen rond informatie en overeenkomsten met de koper
Los van de contractvoorwaarden moet u als dienstverlener een resem (precontractuele) informatieverplichtingen naleven. Deze worden onder meer opgesomd in het Wetboek van Economisch Recht. Verder wordt ook de wijze waarop overeenkomsten met de afnemer tot stand komen vrij verregaand gereglementeerd. De verplichtingen zijn strenger in relatie tot consumenten. Drie aandachtspunten zijn in dit verband interessant: de orderbevestiging, (het uitsluiten van) het herroepingsrecht van de consument en het verbod op het gebruik van zogenaamde ‘default-opties’ (vooraf aangevinkte vakjes).
- De online-dienstverlener moet de orders formeel bevestigen, zowel B2B als B2C. Doorgaans gebeurt dit per e-mail. De bevestiging dient onder meer een samenvatting van het order te vermelden. Als er pdf-bestanden gegenereerd worden, dan maakt u het best gebruik van pdf’s die beveiligd zijn tegen aanpassingen.
- De afnemer-consument die online aankopen doet, beschikt in de regel over een herroepingstermijn van veertien dagen. De wet voorziet hierop een aantal uitzonderingen. Zo geldt het herroepingsrecht niet voor ‘digitale inhoud die niet op een materiële drager is geleverd’. Deze uitzondering geldt maar als de uitvoering is begonnen, dat wil zeggen als de software is geleverd, met uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van de consument. Daarenboven moet de consument erkennen dat hij zijn herroepingsrecht daarmee verliest. De B2C-dienstverlener moet het feit dat het herroepingsrecht niet toepasselijk is nog eens herhalen in de formele orderbevestiging aan de afnemer.
- Het is niet toegestaan om de instemming van de consument met extra bestellingen/supplementen af te leiden uit het gebruik van vooraf aangevinkte hokjes die de consument moet afwijzen (opt out) om extra betaling te vermijden. Uitdrukkelijke toestemming blijft hoe dan ook mogelijk, in het bijzonder als het gaat om standaardopties die de consument zelf aanvinkt om een bepaald product te verkrijgen.
Bezin voor u begint
Bij het online aanbieden van softwareapplicaties komt dus heel wat kijken. Dat geldt echter evengoed voor andere producten of diensten die op afstand worden aangeboden. De verplichtingen worden meestal niet enkel burgerrechtelijk, maar ook strafrechtelijk gesanctioneerd. De economische inspectie beschikt bovendien over ruime bevoegdheden om inbreuken op de wetgeving op te sporen en te (laten) vervolgen. U bezint zich dus beter grondig vooraleer te beginnen met onlineverkoop.
De algemene voorwaarden van de onlinedienstverlener kunnen voor een groot deel dezelfde blijven als bij fysieke dienstverlening. Basisbepalingen regelen onder meer levering, protest, betaling, toepasselijk recht en bevoegde rechtbank in geval van geschil. Daarnaast zijn er een aantal bijzonderheden, eigen aan het aanbieden van software, die het best ook in de contractvoorwaarden geregeld worden. Aangezien software (en het voorbereidende materiaal daarvoor) – mits voldoende origineel – auteursrechtelijk beschermd wordt, zijn in eerste instantie de bepalingen die de intellectuele rechten regelen van aanzienlijk belang. Dit gebeurt vrijwel altijd onder de vorm van een of andere licentieregeling, die een beperkt gebruiksrecht op de software toestaat.
In het verleden werden eerder eeuwigdurende licenties verleend bij het aanschaffen van software op materiële dragers. Vandaag is dat minder het geval. Nu wordt software meestal aangeboden onder (aflopende) abonnementsformules. Los van de intellectuele rechten besteedt u als aanbieder het best ook gepaste aandacht aan het beperken van de aansprakelijkheid, bijvoorbeeld voor het geval er zich bugs voordoen of er data verloren dreigen te gaan.
De contractvoorwaarden zullen echter pas zin hebben als ze ook daadwerkelijk afdwingbaar zijn. Daartoe is vereist dat de afnemer er vóór zijn bestelling kennis van heeft genomen en ze heeft aanvaard, bijvoorbeeld door een hokje aan te vinken (de zogenaamde clickwrap). De wet schrijft ook voor dat de afnemer de voorwaarden moet kunnen opslaan en weergeven. Daarnaast doet u er als dienstverlener goed aan de voorwaarden te publiceren in een taal die de afnemer begrijpt. Wordt de website in verschillende talen aangeboden, dan is het belangrijk erop toe te zien dat de voorwaarden in alle talen corresponderen.
Verplichtingen rond informatie en overeenkomsten met de koper
Los van de contractvoorwaarden moet u als dienstverlener een resem (precontractuele) informatieverplichtingen naleven. Deze worden onder meer opgesomd in het Wetboek van Economisch Recht. Verder wordt ook de wijze waarop overeenkomsten met de afnemer tot stand komen vrij verregaand gereglementeerd. De verplichtingen zijn strenger in relatie tot consumenten. Drie aandachtspunten zijn in dit verband interessant: de orderbevestiging, (het uitsluiten van) het herroepingsrecht van de consument en het verbod op het gebruik van zogenaamde ‘default-opties’ (vooraf aangevinkte vakjes).
- De online-dienstverlener moet de orders formeel bevestigen, zowel B2B als B2C. Doorgaans gebeurt dit per e-mail. De bevestiging dient onder meer een samenvatting van het order te vermelden. Als er pdf-bestanden gegenereerd worden, dan maakt u het best gebruik van pdf’s die beveiligd zijn tegen aanpassingen.
- De afnemer-consument die online aankopen doet, beschikt in de regel over een herroepingstermijn van veertien dagen. De wet voorziet hierop een aantal uitzonderingen. Zo geldt het herroepingsrecht niet voor ‘digitale inhoud die niet op een materiële drager is geleverd’. Deze uitzondering geldt maar als de uitvoering is begonnen, dat wil zeggen als de software is geleverd, met uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van de consument. Daarenboven moet de consument erkennen dat hij zijn herroepingsrecht daarmee verliest. De B2C-dienstverlener moet het feit dat het herroepingsrecht niet toepasselijk is nog eens herhalen in de formele orderbevestiging aan de afnemer.
- Het is niet toegestaan om de instemming van de consument met extra bestellingen/supplementen af te leiden uit het gebruik van vooraf aangevinkte hokjes die de consument moet afwijzen (opt out) om extra betaling te vermijden. Uitdrukkelijke toestemming blijft hoe dan ook mogelijk, in het bijzonder als het gaat om standaardopties die de consument zelf aanvinkt om een bepaald product te verkrijgen.
Bezin voor u begint
Bij het online aanbieden van softwareapplicaties komt dus heel wat kijken. Dat geldt echter evengoed voor andere producten of diensten die op afstand worden aangeboden. De verplichtingen worden meestal niet enkel burgerrechtelijk, maar ook strafrechtelijk gesanctioneerd. De economische inspectie beschikt bovendien over ruime bevoegdheden om inbreuken op de wetgeving op te sporen en te (laten) vervolgen. U bezint zich dus beter grondig vooraleer te beginnen met onlineverkoop.